Stamboomonderzoek

Stamboomgegevens vormen de spil van de informatie. Die informatie kun je weer onderverdelen in:
• Feitelijke genealogische gegevens in de vorm van geboortenamen, data van geboorte, huwelijk en overlijden, namen van ouders, kinderen etc. Vaak zie je een mensenleven dan samengevat in 1 regeltje van naam, geboortedatum en datum van overlijden.
• Gegevens die een zekere context-informatie verschaffen waardoor de getallen enigszins betekenis krijgen. Gewoond en geleefd hebbende in Etten rond 1700 krijgt meer diepgang en betekenis als je iets weet van de middelen van bestaan van die tijd rondom Etten.
• Gegevens van meer algemene aard. Belangrijke economische, politieke, filosofische ‘wapenfeiten’ roepen snel de vraag op welke invloed deze zaken hebben gehad in de persoonlijke levenssituatie van oud familieleden.

Naast de feitelijke gegevens is er uiteraard ruimte voor een vrijere benadering van het fenomeen familie. We hoeven niet alleen terug te kijken in het verleden, maar houden ons ook bezig met wat er tegenwoordig gebeurt in en rondom de families (Luiten, Luyten en Luijten)

In deze pagina is het de bedoeling dat we zo volledig mogelijk de beschikbare informatie (of de informatiebronnen) vermelden.

Naast de strikt genealogische gegevens, zijn ook andere gegevens van belang. Zo spelen een beperkt aantal plaatsen een prominente rol in onze familiegeschiedenis, alleen al vanwege het feit dat er generaties lang Luitens gewoond hebben. Enige belangrijke plaatsen zijn om die reden:

De plaats Etten.

Zonder toevoegingen bij de plaats Etten ben je wellicht geneigd uit te gaan van de Plaats Etten in de Achterhoek. Het toeval wil dat er in die streek nogal wat Luitens wonen. Navraag bij de gemeentelijke instanties leert ons dat wij ons moeten richten op Etten in Noord-Brabant. Die plaats is bij ons beter bekend in de samengevoegde naam Etten-Leur.

Etten vormde reeds in de 13e eeuw een eigen heerlijkheid. Deze heerlijkheid was in handen van de Heer van Breda. Het wapen is niet afgeleid van het wapen van Breda zoals wel werd gedacht. Ook is het niet afgeleid van Van den Houte (de eerste bezitters van de heerlijkheid). Het wapen heeft een directe relatie met de familie van Etten. Deze familie bekleedde tussen 1400 en 1600 een groot aantal ambten, waaronder dat van “Schout van Etten”. De volgende beschrijving van het wapen van Etten stamt uit 1817. Het vermeldt o.a.:”....Van lazuur beladen met 3 burgten van goud. Het schild gedekt met een gouden kroon van 15 paarlen”.
De huidige plaats Etten-Leur heeft een oppervlakte van bijna 60 km2 en heeft 35.000 inwoners.Naast de twee aaneengesmede dorpen is er nog een zgn. buitengebied. Dit gebied wordt “Haagse Beemden” genoemd.Bekend zijn o.a. het drukkerijmuseum (handboekbinderij van 1910), het wijnmuseum en het heemkundig museum “Jan uten Houte”. Het plaatsje Leur dankt haar bestaan aan de turfhandel. Tot aan 1968 hette Etten-Leur “Etten en Leur”.

De plaats ‘s-Gravenzande.

‘s-Gravenzande (zoals de huidige schrijfwijze is) is de woon- werk- en verblijfplaats geweest van verschillende generaties Luiten en is in die zin een belangrijke plaats.
Het is al een oude plaats. Rond 1200 bestond de plaats al, toen onder de naam Sande/Sanda. Graaf Floris IV had er in het begin van de 13e eeuw reeds een grafelijk hof. De ligging van Sande aan de mond van de Maas was daarbij wellicht een belangrijk gegeven.
In 1246 werd aan de plaats stadsrechten verleend, evenals aan Haarlem, Delft en Alkmaar. De andere plaatsen zijn uitgegroeid tot grotere steden, terwijl ‘s-Gravenzande is uitgegroeid van 100 ongeveer inwoners in 1246 tot 19.000 in 1997.
Graaf Willem II van Holland verleende de stadsrechten en vanaf die tijd heet de plaats dus ‘s-Gravenzande. De moeder van de graaf, Machteld van Brabant, heeft tientalle jaren in de plaats gewoond en heeft grote betekenis voor ‘s-Gravenzande gehad.

In de loop der geschiedenis is ‘s-Gravenzande altijd een tamelijk rustige plaats geweest temidden van agrarische gebieden, een 3 kilometer lang strandgebied en de duinen. De grond was over het algemeen vrij vruchtbaar. Het land leende zich uitstekend voor kleinschalige landbouw, landbouw en riviervisserij.

Vanaf de 14e eeuw wordt er knoflook, uien, en kool ge-exporteerd naar o.a. Engeland. De Export van aardappelen kwam omstreeks 1800 op gang en de opkomst van de tomaten was omstreeks 1900 te situeren.

Er was omstreeks 1700/1800 reeds een school in ‘s-Gravenzande. De leerlingen zaten ondanks uiteenlopen leeftijden bij elkaar in een groep in een lokaal. Zo’n lokaal was geen echt schoollokaal, maar was de huiskamer van de schoolmeester die tevens koster, briefschrijver en voorzanger was. Het “vakkenpakket” bestond uit rekenen, lezen (o.a. het onze-vader, de 12 artikelen van het geloof en de 10 geboden) en schrijven. Dat schrijven gebeurde in die tijd met een scherpgeslepen ganzeveer. Domoren werden toen voorin de klas gezet. Zij kregen een kap met ezelsoren op hun hoofd gezet.

‘s-Gravenzande had vroeger een groter oppervlak. In 1870 werd 2.500 hectare ingeleverd ten behoeve van de Nieuwe Waterweg. In 1914 werd het gebied van Hoek van Holland aan Rotterdam overgedragen.

De 13e-eeuwse kerk was eeuwenlang een belangrijke trekpleister. Dankzij de door Machteld van Brabant geschonken madonnabeeld (voorstellende Elisabeth van Thueringen) werd de kerk een bedevaartsoord. Het beeld verrichte wonderen en aangezien devotie negotie betekent leverde het beeld bekendheid en een zekere welstand op. In 1809 stortte de 85-meter lange toren in waarbij een belangrijk deel van de kerk werd verwoest. Een en ander werd uiteraard opnieuw opgebouwd.

Nabij de kerk was aan de marktplein een legement onder de naam “de Borsboom”, later genoemd “de Spaanse vloot”. Dit logement is omstreeks 1543 neergezet. Op deze plaats is altijd een herberg gebleven.
In de 17e en 18e eeuw was ‘s-Gravenzande een belangrijke buitenplaats voor de rijke stedelingen. Er werden meer dan een dozijn buitenplaatsen gebouwd. Rondom die buitenplaatsen werd o.a. veel fruit verbouwd (o.a. ananas).

Momenteel wonen er ongeveer 10 mensen met de naam Luiten. De naam Luyten komt er in het geheel niet voor.

De plaats Bergschenhoek.

Bergschenhoek is een kleine gemeente welke ten noorden van Rotterdam is gelegen. De gemeente heeft een oppervlakte van 15,5 km2 en heeft momenteel (1995) ongeveer 9.000 inwoners.De belangrijkste middelen van bestaan zijn de tuin- en akkerbouw. Bovendien is er enige industrie (houtbewerking, conservenindustrie) en toerisme. Dit laatste is vooral aan de oevers van de Rotte en in het natuurgebied “De Rottemeren” merkbaar.
Vroeger maakte de heerlijkheid Bergschenhoek gebruik van het wapen van Hillegersberg. Bergschenhoek is pas na 1500 ontstaan door vervening van het hoogveen. In de 17e eeuw ontstond er een dorp dat bestuurlijk onder Hillegersberg viel.
Het huidige gemeentewapen dateert van 1815. De oorsprong is niet bekend. Wel werd in dat jaar aangegeven dat het wapen in een kerkraam werd aangetroffen. De beschrijving rept van “....van zilver beladen met een keper en verzeld en chef van 2 achtpuntige sterren en pointe van een roos, alles van keel, op de punt des kepers eene halve maan van goud”. De tegenwoordig aangetroffen kroon met 8 (!!) parels werd niet beschreven in de oorspronkelijke versie. Niet bekend is of deze attributen er later aan zijn toegevoegd.
Het wapen van Hillegersberg toont ons “....Van lazuur beladen met een vrouwenbeeld staande op een terras, alles van goud”.
In andere omschrijvingen (o.a. in het manuscript van van Beelaerts van Blokland) wordt de vrouw omschreven als “in zilver een zaaiende vrouw van natuurlijke kleur, met hoed en bovenkleed van azuur, rok van keel, schoenen en schort van zilver”.

De plaats Bleiswijk.

De gemeente Bleiswijk heeft een oppervlakte van bijna 22 km2 en heeft 10.000 inwoners. Het omvat het dorp Bleiswijk en het buurtschap Kruisweg. Bleiswijk ligt in Schieland. De bodem bestaat uit oude zeeklei en oude veengronden. Belangrijk is de glastuinbouw. De hervormde kerk in het dorp dateert uit 1668. De aanwezige preekstoel dateert van 1622. Ook in deze gemeente is recreatie aan de Rottemeren en aan de Bleiswijkse Verlaat te vinden.
Het wapen van Bleiswijk wordt als volgt omschreven:”....Parti, het eerste gecoupeerd, waarvan het bovenste van zilver met 7 lozanjes van keel< staande 4 en 3, en het tweede van zilver beladen met 3 ballen van sabel; het tweede parti van goud beladen met een dubbelden arend van sabel, gekroond van goud”. Over de attributen van het wapen zijn de volgende verklaringen bekend:
De adelaar is waarschijnlijk afgeleid van de Duitse Rijksadelaar. De Hoge Heerlijkheid Bleiswijk was in bezit van de graven van Holland, die opgevolgd werden door de Duitse keizers.
De 3 ballen zijn waarschijnlijk onderdeel van het oude dorpswapen. De oorsprong en betekenis zijn onbekend. Er is een geschrift gevonden waarin gesuggereerd wordt dat de ballen schelpen voorstellen. Wel is het overgenomen door de Delftse familie Van Bleiswijk. Ook de ruiten hebben een onbekende oorsprong. Er zijn twee verklaringen bekend: De eerste verklaring luidt dat de ruiten afkomstig zijn van het wapen van Anthonie van Lalaing, stadhouder van Holland tussen 1522 en 1544. De tweede verklaring luidt dat Bleiswijk kan zijn afgeleid van Blasiuswijk. De heilige Blasius was een van de 7 noodhelpers.

De plaats Schwafheim.

Nadere gegevens worden nog aangeleverd....

De plaats Oregon-city.

Oregon is niet bepaald een “plaatsje” te noemen. Bedoeld wordt hier de staat Oregon en het plaatsje waar Luitens wonen heet Oregon-city. Op dit moment is nog niet zeker of (en zoja op welke wijze) deze amerikaanse Luitens verbonden zijn met de nederlandse. De connectie zou via Schwafheim moeten lopen. Desalniettemin is het vermeldenswaard enige gegevens hier te plaatsen.Oregon ligt in het uiterste westen van de USA. Het heeft een oppervlakte van 250.000 km2 en heeft 2,8 miljoen inwoners. Oregon is een bosrijke staat. Er is houtverwerkende industrie (timmer- en papierfabrieken), voedingsmiddelen en meubelindustrie en belangrijke drukkerijen.Uiteraard zijn er ook belangrijke landbouwgebieden.
In 1792 werd de rivier de Columbia ontdekt door Robert Gray. De amerikanen Lewis en Clark waren de eersten die er in 1805/1806 overwinterden. Veel Engelsen vestigden zich in Oregon. Ook de vermaarde vlaamse missionaris De Smet woonde en werkte hier. Oregon staat bekend om zijn vele immigranten. Het politieke systeem is wereldvermaard onder de noemer “Het Oregon-systeem”. Het ademt een sterke democratische geest.
De belangrijkste steden zijn Portland, Eugene en Salem. Oregon-city (waar “onze” Luitens wonen) ligt ongeveer “fourteen miles south of Portland”.

Inmiddels zijn er twee delen verschenen van het boek "Je zult maar Luiten/Luyten heten' vol wetenswaardigheden rondom de families. Heb je belangstelling? Maak dan 11 Euro over op giro 1243131 onder vermelding van "Je zult maar luiten/Luyten heten" en vermeld wel deel je wilt hebben. Inmiddels is een derde deel in voorbereiding, doch de uitgave daarvan zal nog wel even op zich laten wachten.